Om energie en CO₂ -emissies consequent te kunnen beheren, is het belangrijk om goed te begrijpen hoe de apparatuur werkt en hoeveel energie deze verbruikt.

Slimme meetsystemen

De term ‘slim meetsysteem’ verwijst naar het gebruik van meetapparatuur die de gegevens over het energieverbruik verzamelt en een hele reeks statistieken kan verwerken. Deze meetapparatuur kan worden gebruikt om het elektriciteits-, gas- of waterverbruik te meten. Ook kan deze in een groter meetsysteem worden geïntegreerd, voorzien van een interface om op afstand gegevens door te geven en te verwerken. Deze meetgegevens kunnen worden gecombineerd met gegevens over temperatuur en vochtigheid en bieden op die manier een zeer efficiënte analyse. Slimme meters hebben dezelfde afmetingen als gewone meters en zijn relatief gemakkelijk te plaatsen.

Energiebeheerders moeten zich ervan bewust zijn dat ze niet alles kunnen opmeten. Ook levert de analyse van detailgegevens van energieverbruik op plaatsen of uitrustingen die weinig energie verbruiken weinig voordeel op. Daarom adviseert men de energiebeheerders een drempelwaarde te bepalen. Is de waarde boven deze drempel, dan kan een slimme meter worden geplaatst. Voor specifieke meetdoeleinden kunnen ook draagbare toestellen worden gebruikt.

Slimme meters bieden voordelen als de gegevens goed worden beheerd en duidelijke doelstellingen worden vastgelegd: lagere energiekosten (vaak een aanzienlijk bedrag), geen personeelskosten om de meters af te lezen, minder tijd nodig voor contacten met leveranciers over geschillen, eenvoudige facturering aan huurders, enz. De plaatsing van slimme meters kost weinig tijd, maar vereist de tussenkomst van een energiebeheerder of technisch ingenieur om de vervanging van de systemen te plannen en te beheren. De gegevens over het energieverbruik moeten geanalyseerd worden, aangevuld met gegevens over zogenaamde verwarmingsgraad- en koeldagen. Deze worden verkregen uit de recente lokale weersinformatie. Als dit niet wordt toegepast, zijn vergelijkingen tussen twee periodes misleidend.

Dit zijn de te volgen stappen voor de installatie van slimme meters:

• Opstellen van een lijst van alle bestaande meters
• Opstellen van een lijst van de jaarlijkse energiekosten/meter
• Definiëren van een drempelwaarde: vervang de bestaande meter door een slimme meter als de waarde hoger is
• Evalueren of de plaatsing van slimme meters toegevoegd kan worden aan de aanbesteding voor energiebevoorrading
• Plaatsen van slimme meters en controleren of deze naar behoren werden aangesloten op het energiebeheersysteem
• Downloaden van gegevens en configureren van het energiebeheersysteem.

Energieaudits

Een energieaudit omvat de analyse van de energieprestatie van bestaande assets. Energieaudits zijn erop gericht bedrijven te ondersteunen bij de definitie van het eigen energieverbruik en het lokaliseren van plaatsen waar verspilling optreedt en verbetering mogelijk is. Deze audits proberen de acties ter verbetering van de energie-efficiëntie te rangschikken van de meest kosteneffectieve naar de minst kosteneffectieve mogelijkheden voor energiebesparingen. Daarom zijn ze een zeer nuttig hulpmiddel voor energiebeheerders om toekomstige investeringen te plannen.

Protocol voor evaluatie van energiebesparingen

Energieverbruik en -kosten zijn voor velen vaak ‘onzichtbare’ gegevens, die maar bij een paar projectmanagers bekend zijn. Dat roept een belangrijke vraag over energie-efficiënte projecten op: “Hoe kunnen we zeker weten dat we effectief energie besparen?” In veel gevallen hebben de bedrijven zelf weinig expertise in het evalueren van de voordelen van energie-efficiënte systemen of maatregelen.

Het International Performance Measurement and Verification Protocol (IPMVP)¹ definieert standaardvoorwaarden en toont best practices voor de kwantificering van de resultaten van energie-efficiënte investeringen en projecten. Het IPMVP biedt een zeer betrouwbare leidraad om projectmanagers te helpen controleren of er energie werd bespaard en de impact ervan te evalueren. Dit protocol is inmiddels de nationale meet- en verificatienorm in de Verenigde Staten en vele andere landen en werd vertaald in 10 talen.

Afb.18 – Evaluatie van energiebesparingen gebaseerd op het IPMVP protocol (Energievoordeel)

Het IPMVP wil met haar internationale brede industriële aanpak en consensus over methodes meer zekerheid, betrouwbaarheid en besparingen bieden. Het levert ook een basis bij het onderhandelen over contractuele voorwaarden met onderaannemers. Zo kan gegarandeerd worden dat energie-efficiënte projecten hun doelen voor geldbesparing en verhoogde energie-efficiëntie bereiken of overstijgen.

Om zeker te zijn dat de energiebesparingen nauwkeurig worden geëvalueerd, dienen veranderingen tijdens de invoering van energie-efficiënte maatregelen te worden opgenomen in de besparingsberekeningen. De grafiek hiernaast toont de energiebesparingen aan die werden bereikt na aanpassingen van de basisperiode. Openbaarvervoerbedrijven kunnen ofwel personeel tot IPMVP-auditor opleiden (twee tot drie dagen opleiding), ofwel een extern bedrijf inhuren. In beide gevallen zal het bedrijf een duidelijk beeld moeten hebben van de verbruiksgegevens en de wijze waarop het verbruik kan worden beheerd tijdens een bepaalde periode. Leveranciers integreren dit protocol steeds vaker in hun offertes. Zo kan worden gegarandeerd dat er een gemeenschappelijke methodiek wordt gebruikt die de verhoging van de energie-efficiëntie van nieuwe systemen evalueert.